Het KP-model: zo ga je om met de 5% duurste patiënten

Chronisch zieken zijn, onaardig gezegd, “duur” voor het gezondheidssysteem. Ze hebben veel contact met verschillende partijen zoals huisartsen en specialisten, gebruiken veel medicijnen en liggen gemiddeld vaak in het ziekenhuis. Daarom gaat nu wereldwijd meer dan 50% van alle zorgkosten naar 5% van de bevolking. Een flink scheve verhouding! Het Amerikaanse Kaiser Permanente besloot daarom om hun zorgprogramma voor de 5% duurste patiënten compleet om te gooien. Het resultaat was betere zorg en minder zieken tegen lagere kosten. Hoe deden ze het? En kunnen Nederlandse en Belgische zorgorganisaties het model ook gebruiken? Dat lees je in dit artikel.

 

Kaiser Permanente, een Amerikaanse non-profit organisatie die zowel zorg verleent als zorgprogramma’s ontwikkelt, deed onderzoek naar de zorgkosten per patiënt. Ze kwamen erachter dat de 5% van de bevolking die ons het meeste kost homogener is dan vaak wordt gedacht. KP deelde de groep in op basis van drie soorten patiënten:

1. Mensen met één of meerdere chronische ziektes waarvan de situatie ofwel verbeterd kan worden ofwel beter kan worden gecontroleerd
2. Mensen die leiden aan één drastisch gezondheidsprobleem, zoals een extreme vroeggeboorte, een ernstig ongeluk of een acute vorm van kanker
3. Mensen die ernstig ziek zijn, niet meer beter worden en daardoor continue zorg nodig hebben

 

KP ontdekte dat het grote probleem lag bij groep 1 en 2: de aandoeningen van deze patiënten zijn lastig te voorspellen, waardoor de samenstelling van de groepen constant verandert. Tegen deze diversiteit zijn de huidige gezondheidsprogramma’s niet bestand, zo concludeerde KP. Ze besloten daarom om een flexibel programma te ontwikkelen voor zowel mensen in de groep “5% duurste patiënten” als mensen die in deze groep dreigen te belanden. Het eindresultaat was een combinatie van proactieve zorg en zorg op maat. De hoofdingrediënten: technologie, relatief goedkope zorgkrachten en data-integratie:

• Pijler 1. Technologie. Dit zijn de wearables en draagbare zorgapparaten waarmee patiënten zelf metingen kunnen doen, zonder dat ze hiervoor naar het ziekenhuis hoeven. Hiermee bespaart KP kosten en tijd.
• Pijler 2. Met goedkopere krachten doelt KP op medisch assistenten die specialisten bijstaan in het dagelijkse werk en administratieve taken van hen overnemen. Hiermee spelen zij specialisten vrij en hebben zij meer tijd voor patiëntcontact.
• Pijler 3. De derde pijler is data-integratie, zodat alle zorgverleners (huisartsen, specialisten, apothekers) dezelfde en complete informatie tot hun beschikking hebben.

Vooral de derde pijler is belangrijk. Dankzij data-integratie wordt dubbele invoer voorkomen, maken artsen minder fouten én zijn zij minder tijd kwijt aan administratie. Hiermee is de derde pijler (ook wel interoperabiliteit genoemd) de facilitator van pijler 1 en 2.

 

KP deed een nulmeting en lanceerde het programma in thuisbasis California, Virginia, Maryland en District of Colombia. En inderdaad: het werkte! Voor de 5 miljoen leden van het netwerk is de premie nu 10% tot 15% lager dan die van vergelijkbare zorgaanbieders. Ook kon KP meer geld investeren in het fonds waarmee de zorg van laag- en niet-verzekerden wordt betaald. Een ander deel van de besparingen stak de organisatie in de opleiding van jonge dokters, om de zorg ook in de toekomst veilig te stellen. Het succes van KP werd al snel landelijk erkend. Tegenwoordig behoren de zorgprogramma’s van Noord-Californië en de mid-Atlantische regio tot de top 5 van de Verenigde Staten, een prestatie die voor een groot deel te danken is aan de reorganisatie van Kaiser Permanente.

 

Het verhaal van Kaiser Permanente speelt zich af op een ander continent en is zelfs in Amerika uniek omdat de organisatie zowel zorg als zorgverzekeringen aanbiedt. Toch is hun aanpak goed te kopiëren. Zo bestudeerde onderzoek Robert Pearl drie andere Amerikaanse organisaties die alleen zorg verlenen, net zoals Nederlandse en België. Ook deze organisaties rapporteerden stevige kostenbesparingen en verbeteringen in de kwaliteit van zorg. Zo namen de klachten van chronisch zieke patiënten af en werden veel nieuwe klachten voorkomen. Dit zorgde op z’n beurt weer voor een drastische afname in het aantal ziekenhuisbezoeken, van 20% tot wel 50%. Dat biedt perspectief voor de Benelux!

 

Laten we dit abstracte verhaal wat concreter maken met een praktijkvoorbeeld van KP zelf. 50% van de darmkanker gevallen kan genezen of voorkomen worden. Veel mensen met deze vorm van kanker komen er namelijk pas na jaren achter dat ze ziek zijn, als er klachten ontstaan en er een colonoscopie plaatsvindt. Als iedereen jaarlijks een simpele thuistest zou doen, kan darmkanker vroegtijdig worden ontdekt en is de kans op genezing nog erg groot. Dit spaart niet alleen levens, maar ook geld. Mensen die overlijden aan darmkanker hebben namelijk een kostbaar ziektebed dat kan oplopen tot honderdduizenden euro’s. Daarom analyseert KP patiëntdata uit het EPD en laat de organisatie alle mensen met een verhoogd risico op darmkanker een simpele thuistest doen. Hiermee voorkomen ze dat mensen ziek worden en vergroten ze de kans op genezing.

 

KP loopt voorop als het gaat om modernisering van het zorgsysteem. Maar laat je niet afschrikken door het grote succes van hun aanpak! De getroffen maatregelen kun jij (op kleinere schaal) doorvoeren in je eigen zorgorganisatie. We raden aan om te beginnen bij de derde, faciliterende pijler: data-integratie. Hiermee zorg je op korte termijn al voor een kosten- en tijdsbesparing én leg je de basis voor de inzet van wearables en ondersteunend medisch personeel. Beide maatregelen leveren immers nieuwe informatie op, die je moet verzamelen en integreren met andere zorgdata.

Benieuwd waar je moet beginnen met data-integratie binnen jouw zorgorganisatie? Of wil je je eerst nog meer verdiepen in de pijlers van een moderne zorgorganisatie? Download dan onderstaand e-book!
 
De route naar een moderne zorgorganisatie E-book voor bestuurders in de zorg